SIBO NEDİR? (Small Intestinal Bacterial Overgrowth)
Mikrobiyom bağırsaklarda yaşayan canlı bir evrendir. Bağırsak bakterileri sindirim ve immün sistem ile hormon dengesini etkileyebilir. Mikroorganizmalar ince bağırsakta sayıca artış gösterdiğinde SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) gelişir. Şişkinlik, karın krampları, ishal ya da kabızlığın yanı sıra migren, uyku bozuklukları ve depresif ruh hali tipik SIBO semptomlarıdır. Bunlara ek olarak şiddetli vitamin ve mineral eksiklikleri, bağırsak mukozasında iltihaplanma ve immün
sistem yetersizliği gelişebilir.
SIBO NEDİR?
SIBO, ince bağırsakta bulunan bakterilerin olması gerekenden daha fazla sayıda kolonize olmasıdır. Sağlıklı bir ince bağırsak florasında (<103 CFU / ml) kalın bağırsağa ( 109-1012 CFU / ml) kıyasla çok düşük bakteri sayısı mevcuttur. SIBO varlığında ise ince bağırsak bakteri sayısı artar ve ml’de 103 CFU üzerine çıkar. Bu bakteriler karbonhidratları metabolize ederken gastrointestinal yakınmalardan sorumlu olabilen hidrojen, karbondioksit ve kısa zincirli yağ asitleri ortaya çıkar.
Yaygın görülen semptomlar
- Şişkinlik
- Karın krampları
- İshal
- Kabızlık
- Geğirme
- Gaz çıkarmm
Ek olarak görülen semptomlar
- Depresif ruh hali
- Migren
- Genel yorgunluk
- Konsantrasyon bozuklukları
- Uyku bozuklukları
KİMLER ETKİLENEBİLİR?
Yakın zamana kadar SIBO’nun spesifik bulguları bilinmiyordu. Hala tanı almayan birçok SIBO hastası bulunuyor. Bazı çalışmalar SIBO’nun kadınlar ve ileri yaş insanlarda daha sık görüldüğünü göstermiştir. Yapılan çalışmalar sayesinde SIBO’nun nedenlerini ve risk grubundaki insanları tanımlamak mümkün olmuştur. Tablo SIBO’nun olası risk faktörlerini göstermektedir.
NASIL TANI KONULUR?
Nefes testi noninvaziv, güvenilir ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir. Test prosedürü bakteriler tarafından üretilen hidrojen ve metan konsantrasyonlarını %100’e yakın bir hassasiyet ile saptar. Referans örneği alındıktan sonra hasta test kitinin sağladığı laktuloz solüsyonunu içer. Hidrojen ve metan konsantrasyonları
belirli zaman aralıklarında ölçülür. Hidrojen ve metan konsantrasyonları 90 dk. içerisinde referans aralığın üzerine çıkarsa SIBO tanısı konulur.
ENDİKASYONLAR
- Şişkinlik, kramplar, diyare, depresif ruh hali, migren, baş ağrısı, yorgunluk, konsantrasyon bozuklukları, uyku bozuklukları
- Gastrointestinal sistemde kronik hastalıkları olan hastalar
- Karbonhidrat / glüten duyarlılığı olan hastalar ya da Çölyak hastaları
SIBO RİSK FAKTÖRLERİ
Mekanik İleus
- İnce bağırsak tümörü
- Bağırsak düğümlenmesi ya da tıkanması
- Obstrüktif defekasyon sendromu
- Postoperatif yan etkiler
Bağırsak fizyolojisindeki mekanik değişiklikler mikroorganizma dağılımındaki değişikliklere neden olur.
Sistemik Hastalıklar
- Şeker hastalığı
- skleroderma
- amiloidoz
- Metabolik sendrom
Birden fazla organı tutan kronik hastalıklar mikrobiyomu etkiler. Yapılan son çalışmalar, aşırı kilo alımı ve obezitenin SIBO gelişimini tetiklediğini göstermiştir.
Motilite Sorunları
- İrritabl bağırsak sendromu
- Psödoobstrüksiyon
Yavaşlamış gastrointestinal peristaltizm alınan gıda ve mikroorganizmaların bağırsağa geçişini geciktirir. Bu durum mikroorganizmaların proliferasyonuna ve
yayılmasına neden olur.
İlaçlar
- Opioid ilaçlar
- Güçlü antisekretuar ajanlar
(örn: proton pompası inhibitörleri)
Opioidler peristaltizmi inhibe eder. Proton pompası inhibitörleri gastrik asit üretimini engeller. Güçlü antibakteriyal etkisi olan gastrik asidin engellenmesi ince bağırsakta bakteri oluşumuna neden olur.
Malabsorpsiyon
- Pankreas yetmezliği
- Karaciğer sirozu
- Kronik inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD)
(Crohn, Ulteratif kolit vb.) - Çölyak hastalığı
- Laktoz intoleransı
- Fruktoz ve sorbitol malabsorpsiyonu
Gastrik asit, safra asitleri ve sindirim enzimleri mikrobiyomun düzenlenmesinde rol oynarlar. Mikroorganizmaların bağırsakta proliferasyonunu kontrol ederler. IBD ve diğer malabsorbsiyon bozuklukları nedeniyle sindirilememiş gıda komponentleri mikroorganizmaların gelişimine katkı sağlar.
İmmün Yetmezlik
- SIgA (Salgısal IgA) yetmezliği
- AIDS
Zayıf intestinal mukozal bağışıklık bakteri artışını önleyemez ve patojenik mikroorganizma ve metabolitlerine karşı koruyuculuk sağlayamaz.
Diğer Risk Faktörleri
- divertikül
- Yaş
Divertikül ve İntestinal mukoza arasında besin atıkları oluşabilir ve bu ortam mikroorganizmaların hızla çoğalmasına sebep olur. Motilite bozuklukları, malabsorbsiyon, mide ve safra asit üretiminin azalması gibi fizyolojik yaşlanma süreci SIBO gelişimine neden olabilir.
SIBO TESTİ ÖNCESİ HAZIRLIK
4 hafta önce:
Antibiyotik kullanılmamalı
7 gün önce:
Laksatif ve Antiasit kullanılmamalı
48 saat önce:
– Probiyotik ve prebiyotik alınmamalı
Tüketilmemesi gereken gıdalar:
– Şeker içeren tüm gıdalar, bal, reçel, meyve suyu, kola vb. meşrubatlar
– Alkol
– Tam tahıllı ürünler, tam buğday, çavdar, yulaf, arpa, makarna, bulgur, mısır gevreği, esmer pirinç, karabuğday, kinoa
– Kurubaklagiller, mercimek, fasulye, barbunya, nohut, bezelye
– Brokoli, karnabahar, lahana, mısır, havuç, enginar, yer elması, çiğ sebzeler
– Kuruyemişler, badem, ceviz, fındık, chia tohumu, keten tohumu
– Meyve ve kuru meyveler
Yenilebilecek gıdalar:
– Beyaz ekmek içi, beyaz pirinç
– Haşlanmış et, tavuk, balık
– Yumurta, lor peyniri
– Kabuksuz ve iyi pişmiş sebze
12 saat önce:
– Teste 12 saatlık açlık sonrası başlanmalı (Sadece su içilebilir)
– Sakız çiğnenmemeli,
– Diş macunu ve gargara yapılmamalı (dişler sadece suyla yıkanabilir)
– Sadece en önemli ilaçlarınız alınabilir. (doktorunuza danışınız)
1 saat önce:
– Sigara içilmemeli Pasif içici olmamalı
– Fiziksel egzersiz yapılmamalı
– Uyunmamalı
Test esnasında:
– Test solüsyonunu aldıktan sonra su içilmemeli
– Solüsyonu aldıktan 1 saat sonra, su içilebilinir