Diyabet (Şeker Hastalığı)

Diyabet, akut ve kronik komplikasyonları olan, yaşam süresini olumsuz etkileyen ve multidisipliner takip edilmesi gereken bir hastalıktır. Teknolojinin ilerlemesi, hareketsiz yaşam ve obezitenin yaygınlaşması ile dünyada görülme sıklığı gittikçe artmaktadır.

Diyabet Nedir?

Diyabet, insülin eksikliği ya da insülinin kullanımındaki sorunlar nedeniyle organizmanın karbonhidrat, yağ ve proteinlerden yeterince yararlanamadığı, sürekli tıbbi bakım gerektiren bir metabolizma hastalığıdır. Diyabet hastalarında besinlerden kana geçen glukoz (şeker) kullanılamaz ve sonucunda kan şekeri yükselir.

Diyabet Çeşitleri Nelerdir?

Tip 1 Diyabet:

Pankreas ß hücre yıkımına bağlı olarak insülin eksikliği ile daha çok çocuk ve gençlerde akut olarak ortaya çıkar.

Tip 2 Diyabet:

İnsülin direnci ve insülin salgılanmasındaki bozukluk ön plandadır. Tüm diyabetlilerin yaklaşık %90-95’ini tip 2 diyabetliler oluşturur.

Gestasyonel Diyabet:

Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabettir.

Diğer Spesifik Tipler:

Pankreası etkileyen birçok nedenle (ilaç kullanımı, hormonal bozukluk vb.) ortaya çıkan kan şekeri yüksekliğini tanımlar.

En sık rastlanan diyabet türleri Tip 1 ve Tip 2 diyabettir.

Diyabet Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

• Sık idrara çıkma isteği,
• Susuzluk, ağız kuruluğu,
• İstemsiz kilo kaybı,
• El ve ayaklarda uyuşma,
• Sık yemek yeme ihtiyacı,
• Yaraların geç iyileşmesi
• Yorgun, halsiz hissetme,
• Bulanık görme,
• Sık görülen enfeksiyonlar.

Diyabet Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Diyabet hastalığı oluşumunda hem genetik hem de çevresel etkenler rol oynamaktadır. Hareketsiz yaşam ve yanlış beslenme alışkanlığı ile birlikte fazla kilo veya obezitenin ortaya çıkması diyabet riskini artırır. Vücuttaki şekeri kontrol etmek için pankreastan salgılanan insülin hormonunun etkisini gösterememesi ile insülin direnci ortaya çıkar. İnsülin direnci varlığında, düzenli diyet ve egzersiz ile sağlıklı bir yaşam tercih edilmezse kişinin diyabet olma riski yüksek olacaktır.

Diyabet Hastalığı Tanı Testleri Nelerdir?

Tip 1 ve Tip 2 diyabet tanısında;

– Kan şekeri düzeyini ölçen açlık ve tokluk kan şekeri testleri,

– Son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini gösteren

Hemoglobin A1c testi,

– HOMA-IR İndeksi, (İnsülin direnci) testleri yol göstericidir.

Klinik ve genetik olarak heterojen bir diyabet şekli olan MODY

(monogenik diyabet) ise;

– İnsülin bağımlı değildir.

– Tip 1 ve Tip 2 diyabetten ayırt edilmesi zordur.

Tedavi altında olmasına rağmen kan şekeri seviyesi düzene girmeyen hastalarda tanıyı MODY Paneli ile doğrulamak, diyabet tedavisi için anahtar rol oynamaktadır. Moleküler tanı, uygun tedavinin seçimi, ve risk altındaki bireylerin taranması açısından çok büyük önem taşımaktadır.