Metabolik sendrom, insülin direnciyle başlayan abdominal obezite, glukoz intoleransı veya  diabetes mellitus, dislipidemi, hipertansiyon ve koroner arter  hastalığı (KAH) gibi sistemik bozuklukların birbirine eklendiği ölümcül sonuçları olabilen bir endokrin bozukluklar bütünüdür.

Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde erişkin popülasyonun %20 ile %30’unu etkilemektedir. Metabolik sendrom, insülin direnci sendromu, sendrom X, polimetabolik sendrom, ölümcül dörtlü ve uygarlık sendromu gibi farklı terimlerle de anılmaktadır.

Bu sendromu en çok, beslenmesi düzensiz, yoğun stres altında çalışan ve masa başında oturan, kişilerde görürüz.

Metabolik sendrom, insanın yaş ilerledikçe kalp ve/veya  şeker hastası olma olasılığını artırır. Önlemek için hastalığı ortaya çıkaran risk faktörlerini yok etmek gerekir.

Metabolik Sendrom bileşenleri Nelerdir?

Obezite:

Karın çevresinde yoğun yağ birikimi, dislipidemi, hiperglisemi, hipertansiyon ve buna bağlı olarak ortaya çıkan kardiyovasküler hastalıklar için zemin oluşturduğu kabul edilmektedir. Metabolik sendromun en güçlü risk faktörlerinden biridir.

İnsülin direnci:

Vücudun insülini normal şekilde kullanamaması, kan şekerinin yükselmesine neden olur. İnsülin direnci karaciğerde  yağlanma, karaciğer enzim yüksekliği ve hatta siroza neden olabilir.

Klinik pratikte HOMA-IR testi olarak bilinir ve  2.5 dan düşük olarak bildirilmektedir.

Hipertansiyon:

Spesifik bir nedene bağlı olmayan hipertansiyonun altında genellikle insülin direnci bulunmaktadır. İnsülin böbreklerden su ve tuz tutulumunu uyarmaktadır.

Hiperlipidemi:

Metabolik sendromlu hastalarda karın çevresinde yoğun yağ birikimi (viseral obesite) ve insülin direnci etkisi ile gelişen dislipidemi, HDL (iyi) kolesterol düşüklüğü ve trigliserit yüksekliği ile karakterizedir. LDL (kötü) kolesterol genellikle normal düzeylerde olmasına rağmen aterojenik ve küçük yoğun LDL alt gruplarında artış vardır. Hipertrigliseridemi ve HDL düşüklüğü kardiyovasküler hastalık riskini arttırır.

Koroner Arter Hastalığı:

Metabolik sendrom erken oluşan ateroskleroz için risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Metabolik sendromlu hastalarda KAH riski 3 kat artmıştır.

Polikistik Over Sendromu:

İnsülin direnci ile ortaya çıkan, adet düzensizliği ile kendini belli eden, yumurtalıklarda çok sayıda iyi huylu kistin oluşumu ile gelişen bir kadın hastalığıdır. Erken yaşlarda kardiyovasküler hastalık görülme riskinin artırır.

Endotel Disfonksiyonu

Hiperkoagülabilite

Subklinik İnflamasyon

Metabolik sendrom’lu vakalarda, CRP düzeyleri arttıkça kardiyovasküler risk artar. CRP’nin zeminde var olan de varolan bir subklinik inflamasyonu gösterdiği ve bu sürecin ilerleyerek DM ve ateroskleroz a neden olduğu düşünülmektedir.

Metabolik Sendrom Tanı Kriterleri Nelerdir?

Türkiye Endokrinoloji Metabolizma Derneği, Metabolik Sendrom Çalışma Grubunun önerdiği, Metabolik Sendrom Tanı Kriterleri

Aşağıdakilerden en az biri;

• Diabetes mellitus (şeker hastalığı) veya
• Bozulmuş glukoz toleransı veya
• İnsülin direnci

ve

Aşağıdakilerden en az ikisi:

• Hipertansiyon (sistolik kan basıncı >130, diyastolik kan basıncı >85 mmHg veya antihipertansif kullanıyor olmak)
• Dislipidemi (trigliseriler düzeyi > 150 mg/dl veya HDL düzeyi erkekte < 40 mg/dl, kadında < 50 mg/dl)
• Abdominal obezite (VKİ > 30 kg/m2 veya bel çevresi: erkeklerde > 94 cm, kadınlarda > 80 cm)

Metabolik Sendromun Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler genellikle diğer sağlık problemleriyle karıştırılabilir, bu yüzden düzenli sağlık kontrolleri önemlidir.

Metabolik Sendrom Nasıl Önlenir?

Metabolik sendromun önlenmesi, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ile mümkündür. Aşağıdaki stratejiler, metabolik sendrom gelişimini önlemede etkilidir:

Düzenli Fiziksel Aktivite:

Düzenli fizik aktivite insülin direncini düzelterek glukoz, lipid ve kan basıncı kontrolünü sağlar ve kardiyovasküler fonksiyonları düzeltir. Kilo alımının engellenmesi için düzenli olarak hergün 45-60 dakika fizik aktivite yapılmalıdır. Kardiyovasküler risk azalması için ise günde 10,000 adım atılması önerilmektedir.

Sağlıklı Beslenme:

Taze meyve ve sebze, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar içeren, düşük tuz ve şekerli yiyeceklerden kaçınan bir diyet, kolesterol ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur.

Kilo Kontrolü:

Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, özellikle karın bölgesindeki yağlanmayı azaltarak, metabolik risk faktörlerini düşürür.

Sigarayı Bırakmak:

Sigara içmek, kalp hastalıkları ve diğer sağlık sorunları için önemli bir risk faktörüdür. Bırakmak, bu riskleri azaltır.

Düzenli Sağlık Kontrolleri:

Yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve yüksek kan şekeri gibi risk faktörlerinin erken teşhisi ve yönetimi, metabolik sendromun önlenmesinde kritik öneme sahiptir.

Erken teşhis, etkili yönetim ve yaşam tarzı değişiklikleri, metabolik sendromun yol açabileceği sağlık sorunlarını önemli ölçüde azaltabilir.

JN.1 varyantı ilk defa Eylül 2023’de saptanan JN.1, omicron varyantının bir alt varyantı kabul edilmektedir. Hastalığın belirtileri omicron ile aynıdır; günümüzde uygulanmakta olan testler JN.1 için de geçerlidir.

İnfeksiyon hastalıklarında uluslararası bir otorite olan CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri), COVID-19 ile ilgili tavsiyelerini değiştirmemiştir.

Laboratuvarımızda kullanılan tanı testleri JN.1 varyantını da tespit etmektedir. Raporda varyant ayrımı yapılmamaktadır.

Anti-HBs testi ile, hepatit B virüsünün protein yapısındaki yüzey antijenine karşı vücut tarafından oluşturulan bir antikordur. Antikorlar, vücutta antijenlere yani virüsün hastalık yapan protein kısmına bağlanarak bağışıklık sistemi tarafından yok edilmesini sağlayan proteinlerdir .Antikorun oluşması için bağışıklık sisteminin antijenle karşılaması gerekir. Anti-HBs, bu antikorun seviyesini ölçer.

Anti-HBs Testi Ne Zaman Pozitif Bulunur?

Anti-HBs olarak adlandırılan hepatit B yüzey antikoru iki durumda pozitifleşebilir. Birincisi kişinin vücudunun hepatit B virüsü ile direkt teması, ikincisi ise aşı yolu ile teması sonrası bağışıklık sistemi tarafından salınır. Bağışıklık hücrelerinin hepatit B virüsüne yönelik antikor sentezini başlatmasından bir süre sonra kanda anti-HBs değeri yükselir ve bu sayede vücut, virüse karşı bağışıklık geliştirir. Kişinin ilerleyen dönemlerde virüsle tekrar temas etmesi durumunda bu antikorlar hızlı şekilde bağışıklık yanıtı oluşturur ve virüs enfeksiyona yol açmadan vücuttan hızla uzaklaştırılması sağlanır. Dolayısıyla anti-HBs pozitifliği kişinin hepatit B virüsüne karşı koruyuculuğu olduğunu gösteren önemli bir parametredir.

Anti-HBs Testinin Negatif Çıkması Ne Anlama Gelir?

Hepatit B virüs enfeksiyonunu serolojik olarak değerlendirirken tek başına anti-HBs sonucu yeterli bir bilgi sunmaz. Bu değerlendirilirken hepatit B virüsüne ilişkin diğer serolojik testler de bir arada değerlendirilir. Kişinin daha önce hepatit B virüsü ile hiç karşılaşmadığı veya aşılanmadığı anlamına gelmekle beraber, hastalığa yakalandıktan 6 ay veya daha fazla süre geçtikten sonra pozitif olmazsa, kişilerin iyileşmediğinin ve hastalığın kronikleştiğinin bir göstergesidir. Bu kişiler hastalığı kan, vücut sıvıları ve dokular aracılığı ile başkalarına bulaştırabilirler. Çok ender olmakla birlikte hepatit B aşısından sonra da kişiye özgü faktörlere bağlı olarak anti-HBs pozitifliği oluşmayabilir.

Anti-HBs Testi Ne Zaman Yapılır?

Anti-HBs testi, hem hepatit B enfeksiyonu geçmişi olan kişilerin sağlık durumlarını izlemek, hem de aşılanan kişilerin bağışıklık durumlarını kontrol etmek için önemli bir araçtır.

Anti-HBs diğer hepatit B testleri ile birlikte hepatit B enfeksiyonu geçmişi olan kişilerin sağlık durumlarını değerlendirmek için kullanılır. Kişinin iyileşme süreci de anti-HBs testi ile izlenir.

Yeni hepatit B aşısı olan kişiler, aşının başarısını kontrol etmek için son aşı dozundan 1 ay sonra anti-HBs testini yaptırabilirler.

Ayrıca daha önce yapılmış olan aşının etkinliğinin kontrolü için de anti-HBs testi yapılır.

Bazı riskli durumlarda da doktorunuz anti-HBs ile bağışıklık durumunuzu kontrol etmek isteyebilir.

Anti-HBs Testinin Referans Aralığı Kaçtır?

Anti-HBs testinin sonucu, doktorunuz tarafından diğer laboratuvar bulguları ışığında değerlendirilir. Testin sonucu, hastanın hepatit B geçmişi, aşı durumuna bağlı olarak yorumlanır. Anti-HBs sonucu pozitif olan kişilerin virüse karşı bağışıklığı olduğunu ve aşı olmaya gerek duymayabileceğini gösterir. Ancak, “anti-HBs değeri ne olmalıdır?’’ sorusuna en doğru yanıtını doktorunuz verecektir.

Anti-HBs – Sıkça Sorulan Sorular

Anti-HBS Nedir? Pozitif veya Negatif Olması Ne Anlama Gelir?

Hepatit B, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu virüse karşı bağışıklık sistemimizin verdiği yanıtı ölçmek için kullanılan Anti-HBS testi, hepatit B ile mücadelede önemli bir rol oynar. Peki, Anti-HBS nedir? Pozitif veya negatif çıkması ne anlama gelir?

Anti-HBS Nedir?

Anti-HBS, hepatit B virüsünün yüzey antijenine (HBsAg) karşı vücudun ürettiği bir antikordur. Bu antikor, virüsle savaşmak için bağışıklık sistemi tarafından üretilir ve kanda tespit edilebilir. Anti-HBS testi, bu antikorun varlığını ve seviyesini ölçerek, kişinin hepatit B’ye karşı bağışıklık durumunu belirler.

Anti-HBS Pozitif Ne Demek?

Anti-HBS testi pozitif çıktığında, bu durum kişinin hepatit B virüsüne karşı bağışıklık kazandığını gösterir. Pozitif sonuç, iki şekilde ortaya çıkabilir:

1. Doğal Enfeksiyon Sonrası: Kişi hepatit B virüsü ile karşılaşmış, ancak bağışıklık sistemi virüsü yenmiş ve antikor üretmiştir.
2. Aşı Sonrası: Hepatit B aşısı olan kişilerde, aşıya bağlı olarak Anti-HBS antikoru gelişir.

Anti-HBS pozitifliği, kişinin hepatit B’ye karşı korunduğunu ve virüsle tekrar karşılaşsa bile hastalığa yakalanma riskinin düşük olduğunu gösterir.

Anti-HBS Negatif Ne Demek?

Anti-HBS testi negatif çıktığında, bu durum kişinin hepatit B virüsüne karşı bağışıklığının olmadığını ifade eder. Negatif sonuç şu durumlarda ortaya çıkabilir:

• Kişi daha önce hepatit B virüsü ile karşılaşmamıştır.
• Kişi hepatit B aşısı olmamıştır veya aşıya yanıt vermemiştir.
• Kronik hepatit B hastalarında, virüs hala aktif olduğu için Anti-HBS negatif olabilir.

Negatif sonuç, özellikle risk gruplarında (sağlık çalışanları, kanla teması olan kişiler vb.) hepatit B aşısı yaptırılmasını gerektirebilir.

Anti-HBS Değerleri Ne Anlama Gelir?

Anti-HBS testi sonuçları, belirli referans aralıklarına göre değerlendirilir:

• 10 mIU/mL’nin Altı: Bağışıklık yoktur. Kişi hepatit B’ye karşı savunmasızdır.
• 10-100 mIU/mL Arası: Sınırda bağışıklık vardır. Ek aşı dozu gerekebilir.
• 100 mIU/mL ve Üzeri: Güçlü bağışıklık vardır. Kişi hepatit B’ye karşı korunur.

Özellikle Anti-HBS 1000 gibi yüksek değerler, kişinin virüse karşı çok güçlü bir bağışıklığa sahip olduğunu gösterir.

Anti-HBS Testi Ne Zaman Yapılır?

Anti-HBS testi, aşağıdaki durumlarda önerilir:

• Aşı Sonrası Bağışıklık Kontrolü: Hepatit B aşısı olan kişiler, son dozdan 1 ay sonra Anti-HBS testi yaptırarak bağışıklık durumlarını kontrol edebilir.
• Hepatit B Geçmişi Olanlar: Daha önce hepatit B geçiren kişiler, iyileşme sürecini takip etmek için bu testi yaptırabilir.
• Risk Grupları: Sağlık çalışanları, kanla teması olan kişiler ve hepatit B taşıyıcılarıyla yakın temasta bulunanlar, bağışıklık durumlarını öğrenmek için test yaptırmalıdır.

Anti-HBS ve HBsAg İlişkisi

Hepatit B tanısında, Anti-HBS ile birlikte HBsAg testi de önemlidir. HBsAg, hepatit B virüsünün yüzey antijenidir ve pozitif olması, aktif enfeksiyon anlamına gelir. Anti-HBS pozitifliği ise bağışıklığı gösterir. Bu iki test birlikte değerlendirilerek, kişinin hepatit B durumu net bir şekilde belirlenebilir.

Anti-HBS ve Aşı İlişkisi

Hepatit B aşısı olduktan sonra, vücutta Anti-HBS antikoru oluşur. Bu antikor, kişinin hepatit B’ye karşı bağışıklık kazandığını gösterir. Ancak zamanla antikor seviyeleri düşebilir. Özellikle Anti-HBS değeri 10 mIU/mL’nin altına düşen kişiler, hatırlatma dozu aşı yaptırmalıdır.

CRP Nedir? (C-reaktif protein)

CRP Nedir? C-reaktif proteinin kısaltmasıdır ve karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. Vücudumuz, enfeksiyon, tümör veya travma gibi çeşitli durumlara karşı karmaşık bir savunma yanıtı geliştirir. Bu yanıtın bir parçası olarak, serum CRP konsantrasyonu artar, vücut ısısı yükselir ve akyuvar sayısı artar. Bu fizyolojik yanıt, enfeksiyona veya enflamasyona neden olan etkeni ortadan kaldırmayı, doku hasarını azaltmayı ve vücudun tamir mekanizmasını harekete geçirmeyi amaçlar.

Sağlıklı bireylerde, serum CRP (C-reaktif protein) konsantrasyonları genellikle çok düşüktür. Ancak bu yanıt başladığında, CRP seviyeleri hızla yükselir ve 24 saat içinde 1000 kata kadar artabilir. CRP seviyelerini artıran etken ortadan kaldırıldığında, serumdaki CRP miktarı 18-20 saat içinde normale döner.

CRP (C-reaktif protein) Değeri Nasıl Ölçülür?

CRP seviyeleri ölçülmek istendiğinde, bir laboratuvar testi kullanılır. Bu test için kan örneği alınarak, kan serumundaki CRP konsantrasyonu ölçülür.

CRP testi, açlık veya tokluk durumundan etkilenmez.

CRP seviyelerinin ölçülmesi, birçok hastalığın teşhisinde ve tedavi takibinde önemli olduğundan sağlıkla ilgili bir sorun olduğunda bilgilendirici ve önemli bir araçtır.

CRP (C-reaktif protein) Neden Ölçülür?

Enfeksiyonlar

Vücudunuzda enfeksiyon olup olmadığını belirlemek için CRP seviyeleri ölçülebilir. Enfeksiyonlar, CRP seviyelerini artırabilir.

İltihaplı (Enflamatuvar) Hastalıklar

Birçok enflamatuvar hastalık, CRP seviyelerinde yükselmeye neden olabilir. CRP testi, bu tür hastalıkların teşhisinde ve tedavi takibinde kullanılabilir.

Tümör Oluşumu veya Metastaz

Bazı kanser türleri, CRP seviyelerinin artmasına yol açabilir. CRP testi, kanser teşhisine ve tedavi sonuçlarının izlenmesine yardımcı olabilir.

Kalp Krizi ve İnme Riski

Kalp damar hastalıkları, özellikle kalp krizi ve inme riski ile ilişkilendirilmiştir. Yüksek CRP seviyeleri, bu tür kardiyovasküler riskleri belirlemeye yardımcı olabilir.

Tedavi Yanıtı

Belirli bir hastalığın tedavisi sırasında, CRP seviyeleri tedaviye ne kadar iyi yanıt verildiğini değerlendirmek için izlenebilir. Tedavi sonuçlarının takibi için bu test kullanılır.

Ayrıca, gebelik sırasında hafif bir CRP artışı görülebilir. Menopoz sonrası hormon replasman tedavisi alan kadınlarda da CRP artışı gözlenebilir. Sigara içenlerde ve obezite sorunu yaşayanlarda, CRP seviyeleri genellikle daha yüksek olabilir.

CRP (C-reaktif protein) Değeri Nasıl Düşürülür?

CRP seviyelerini düşürmek için öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi ve tedavi edilmesi gerekmektedir. CRP seviyeleri genellikle bir sağlık sorununun belirleyicisi olarak yükselir, bu nedenle temel hedef, bu sorunun nedenini ele almak ve düzeltmektir. Örneğin, enfeksiyon varsa uygun antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. İltihaplanma veya inflamatuvar bir hastalık sorumluyken, uygun tedavi planlaması yapılmalıdır.

Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri CRP seviyelerini düşürebilir ve genel sağlığınızı iyileştirebilir. CRP seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilecek bazı yaşam tarzı önerileri:

Sağlıklı Beslenme

Düşük doymuş yağ, yüksek lifli ve antioksidan içeriği yüksek gıdalarla beslenmek, iltihaplanma riskini azaltabilir. Özellikle sebzeler, meyveler, tam tahıllar, balık ve sağlıklı yağlar (örneğin, zeytinyağı) içeren bir diyet benimsemek önemlidir.

Fiziksel Aktivite

Düzenli egzersiz, vücut ağırlığını kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir ve iltihaplanma düzeylerini azaltabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddetli aerobik aktivite veya daha yoğun egzersizler önerilir.

Sigara ve Alkol Kullanımı

Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi iltihaplanmayı artırabilir. Bu nedenle sigarayı bırakmak ve alkol tüketimini sınırlamak önemlidir.

Stres Yönetimi

Kronik stres, iltihaplanmayı artırabilir. Stres yönetimi teknikleri, CRP seviyelerini düşürebilir.

Kilo Kontrolü

Fazla kilolu veya obez olmak, iltihaplanma riskini artırabilir. Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak veya kilo vermek, CRP seviyelerini düşürebilir.

İyi Uyku Alışkanlıkları

Yetersiz uyku, iltihaplanmayı artırabilir. Her gece yeterli ve kaliteli uyku almaya çalışmak önemlidir.

İlaç ve Takviyeler

Bazı durumlarda, doktorunuzun önerdiği ilaçlar veya takviyeler (örneğin, omega-3 yağ asitleri) CRP seviyelerini düşürebilir.

CRP seviyeleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bu nedenle bireysel bir sağlık planı oluşturmak için hekimlerin yönlendirmelerini takip etmek önemlidir. Bu önerilere uyarak hem CRP seviyelerini düşürebilir hem de genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

CRP (C-reaktif protein) Düşüşü Ne Anlama Gelir?

CRP seviyelerinin düşük olması genellikle iyi bir sağlık durumunu yansıtır. CRP seviyelerinin düşük olmasının anlamları:

Düşük Risk

CRP seviyeleri düşük olduğunda, kalp damar hastalıkları veya enflamatuvar hastalıklar açısından düşük bir risk taşıdığınızı gösterebilir. Düşük CRP seviyeleri, damar duvarlarında oluşabilecek iltihaplanma riskinin az olduğunu işaret edebilir.

İyi Tedavi Yanıtı

Önceden belirli bir hastalığınız varsa ve bu hastalığın tedavisine yanıt olarak CRP seviyeleriniz düşmüşse, bu tedavinin etkili olduğunu ve hastalığınızın kontrol altına alındığını gösterebilir. Örneğin, şiddetli bir bakteriyel enfeksiyon sonrasında antibiyotik tedavisi uygulandığında, CRP seviyelerinin düşmesi enfeksiyonun ortadan kalktığını ve iyileşme sürecinin başladığını işaret edebilir.

İltihaplanma Olmaması

Düşük CRP seviyeleri, vücudunuzda belirgin bir iltihaplanma olmadığını gösterebilir. İltihaplanma, birçok sağlık sorununun belirleyicisi olabilir, bu nedenle düşük CRP seviyeleri olumlu bir işaret olabilir.

Ancak unutulmamalıdır ki, CRP seviyeleri sadece bir sağlık durumu hakkında genel bir gösterge sunar ve kesin bir teşhis koymak için diğer klinik bulgular ve testlerle birlikte değerlendirilmelidir. Herhangi bir sağlık sorununuz veya tedavi planınız varsa, hekimlerin yönlendirmelerini takip etmek önemlidir.

PSA testi, prostat spesifik antijen (PSA) adı verilen bir proteinin kan seviyesinin ölçümüdür. PSA, erkeklerde bulunan prostat bezi tarafından salgılanır.

PSA Yüksekliği Nedir?

PSA yüksekliği, kan dolaşımında normalden fazla prostat spesifik antijen (PSA) bulunması durumudur. PSA seviyesinin yüksek olması, prostat bezinin büyümesi, prostatit (prostat iltihabı) veya prostat kanseri gibi sağlık sorunlarının göstergesi olabilir. Ancak, PSA seviyesi yüksek olan her erkekte prostat kanseri bulunmayabilir. Diğer faktörler de PSA seviyesini etkileyebilir, bu nedenle PSA yüksekliği tek başına kesin bir tanı aracı değildir.

PSA Seviyelerini Etkileyebilecek Faktörler Nelerdir?

Prostat büyümesi:

İyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) gibi kanser dışı prostat büyümesi durumları PSA seviyelerini yükseltebilir.

İleri yaş:

Prostat problemleri olmasa bile PSA seviyeleri, yaşlandıkça yavaş yavaş yükselir.

Prostatit:

Prostat bezinin enfeksiyonu veya iltihaplanması olan prostatit PSA seviyelerini yükseltebilir.

Cinsel aktivite:

PSA’nın kısa yükselmesine neden olabileceği için erkeklerin testten önce bir veya iki gün boyunca cinsel aktiviteden kaçınması önerilmektedir.

Bazı ürolojik prosedürler:

Prostat biyopsisi veya sistoskopi gibi, doktor muayenesi sırasında gerçekleştirilen bazı prosedürler PSA seviyelerini yükseltebilir.

Bazı ilaçlar:

Testosteron gibi erkeklik hormonları seviyelerini yükselten ilaçlar almak PSA’da artışa neden olabilir.

PSA Değeri Kaç Olmalıdır?

PSA değeri, yaşa, prostat bezinin büyüklüğüne ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, PSA değeri 4 ng/mL’nin altında olarak kabul edilir. Ancak, bu değer sadece bir rehberdir. PSA seviyesi 4-10 ng/mL arasında olan erkeklerde prostat kanseri riski artar. 10 ng/mL’nin üzerindeki PSA seviyeleri daha yüksek bir risk taşır. Ancak, bu değerler kesin değildir ve PSA seviyesi yüksek olan erkeklerde bile prostat kanseri bulunmayabilir. Bu nedenle, PSA test sonuçlarını değerlendirirken doktorunuzun önerilerini dikkate almanız önemlidir.

PSA testi ile ilgili sık sorulan sorular

PSA Testi İçin Uygun Yaş Aralığı Nedir?

PSA testine genellikle 50 yaş ve üzerindeki erkeklerde bakılır. Ancak, ailesinde prostat kanseri öyküsü olan erkeklerde bu yaş daha erken olabilir, genellikle 40 veya 45 yaşında başlanır.

PSA Kan Testi Nasıl Yapılır?

PSA kan testi, kan örneği alınarak yapılır. Koldaki damardan alınan kan örneği, laboratuvarda PSA düzeyini ölçmek için analiz edilir.

PSA Testi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

PSA testi yaptırmadan önce, doktorunuzla konuşarak testin ne zaman yapılacağına, nasıl yapılacağına ve test sonuçlarının ne anlama geldiğine dair bilgi almalısınız. Ayrıca, test öncesi cinsel aktivite ve prostat muayenesi gibi PSA seviyesini etkileyebilecek aktivitelerden kaçınmanız gerekebilir.

PSA Testinde Yapılan Diğer Tetkikler Nelerdir?

PSA testi yanında genellikle dijital rektal muayene (DRM) adlı bir test daha yapılır. Bu testle doktor, prostatın boyutunu, şeklini ve dokusunu değerlendirir. Ayrıca, biyopsi, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi daha ayrıntılı tetkikler de yapılabilir.

PSA Değerlerinin Yaşa Göre Değişimi

Evet, PSA değerleri yaşla birlikte doğal olarak artabilir. Ancak, bu artış genellikle hafif olup, belirgin bir yükselme prostat problemlerinin bir göstergesi olabilir.

 PSA Dışında Kullanılan Yeni Prostat Kanseri Belirteçleri

Evet, PSA dışında prostat kanserini tespit etmek için kullanılan başka belirteçler de vardır. Örnek olarak, PHI (Prostat Sağlığı İndeksi), 4Kscore ve PCA3 testi gibi belirteçler bulunmaktadır. Ancak, bu belirteçlerin kullanılması için doktorunuzun önerisine ihtiyacınız vardır.

Biruni Laboratuvarında PHI (Prostat Sağlığı İndeksi) çalışılmaktadır.